Een bodemanalyse na tanksanering is verplicht wanneer een mazouttank wordt verwijderd of geneutraliseerd, om vast te stellen of er mazoutlekkage en bodemverontreiniging is opgetreden. In België geldt dit voor zowel boven- als ondergrondse tanks. Wordt de bodem vervuild bevonden, dan is sanering nodig volgens wettelijke normen opgelegd door de gewesten. In dit artikel lees je alles over de verschillende stappen van een bodemanalyse na tanksanering, de wetgeving, de analyseparameters, wat er gebeurt bij vervuiling én wat je nodig hebt om wettelijk in orde te zijn. Ook vind je hier prijzen, attesten en werkwijzen van erkende firma’s zoals Mazouttank Verwijderen JK.
Wat is een bodemanalyse na tanksanering?
Een bodemanalyse na tanksanering is een milieutechnisch bodemonderzoek dat nagaat of de grond rond een verwijderde of geneutraliseerde tank vervuild is.
De analyse wordt uitgevoerd door een erkende bodemsaneringsdeskundige of milieuadviesbureau en omvat in de meeste gevallen de volgende stappen:
- Verkennend bodemonderzoek: bemonstering van aarde rond de tank
- Labotesten op koolwaterstoffen (o.a. TPH, olie, mazout)
- Vergelijking met interventiewaarden opgelegd door de overheid
- Melding aan gewestelijke instanties, zoals OVAM, indien relevant
De resultaten vormen de basis voor het saneringsadvies of vrijgaveverklaring bij afwezigheid van verontreiniging.
Wanneer moet je een bodemanalyse laten uitvoeren?
Een bodemanalyse moet worden uitgevoerd bij verwijdering, neutralisatie of sanering van een mazouttank wanneer verontreiniging mogelijk is.
Situaties waarbij een analyse vereist is:
- Ondergrondse tank met mogelijke lekkage of onbekende staat
- Oude, afgedichte tank zonder eerder attest
- Tank met zichtbaar bodemcontact of roestzones
- Sanering op vraag van gemeente of OVAM
Voor bovengrondse tanks geldt dit alleen wanneer zichtbare verontreiniging aanwezig is of wanneer de bevoegde overheid dit oplegt.
Welke wettelijke normen gelden bij bodemonderzoek in België?
De bodemanalyse bij tanksanering moet voldoen aan de regelgeving van het gewest: Vlaanderen (OVAM), Brussel (Leefmilieu Brussel) of Wallonië (SPW).
In Vlaanderen gelden onderstaande wettelijke normen:
- VLAREBO (Vlaams Reglement betreffende Bodemsanering)
- Interventiewaarden voor stookolie / minerale olie: 500 – 1000 mg/kg DS
- Verplichte melding aan OVAM bij overschrijding van drempelwaarden
- Tanksaneringsrapport + bodemanalyseverslag verplicht bij overdracht van risicogrond
Overzicht van bevoegdheden per gewest:
Gewest | Toezichthouder | Regeling |
|---|---|---|
Vlaanderen | OVAM | VLAREBO + verplichtingsattesten |
Brussel | Leefmilieu Brussel | Bodemordonnantie |
Wallonië | SPW – DGO3 | Décret sol du 1er mars 2018 |
Hoe verloopt het bodemonderzoek na de tankverwijdering?
Het bodemonderzoek wordt doorgaans uitgevoerd in de onmiddellijke omgeving van de tank, op gepaste diepte en volgens geijkte technieken zoals boringen of graafwerken.
De uitvoering gebeurt in 3 fasen:
- Bemonstering op strategische plaatsen rondom de voormalige tank
- Analyse in geaccrediteerd labo (meestal op minerale olie, PAK, metalen)
- Interpretatie van resultaten + rapportage door erkend deskundige
De bodem wordt op verschillende parameters onderzocht, waaronder:
- TPH (Total Petroleum Hydrocarbons): indicator voor olie/motorbrandstof
- pH, geleidbaarheid, zoutgehalte: voor inschatting bodemcorrosiviteit
- Eventueel GRONDWATER- of LUCHTONDERZOEK indien dampverspreiding
Een gemiddelde bodemstaalname duurt 1 tot 3 uur, resultaten zijn doorgaans beschikbaar na 5 tot 10 werkdagen.
Wat zijn de analyseparameters bij controle op bodemvervuiling?
De bepalende contaminatiefactoren bij tanksanering zijn:
Parameter | Analyse-eenheid | Indicatie voor |
|---|---|---|
TPH (C5–C40) | mg/kg droge stof | Olie, mazout, diesel |
BTEX/PAK’s | µg/kg droge stof | Benzineachtige fracties / teerstoffen |
Zware metalen | mg/kg droge stof | Inhoud metalen van oude leidingen |
pH / geleidbaarheid | pH (schaal) / mS/m | Risico op corrosieve werking |
Zoutgehalte | mg/l extract | Chloriden, nitraatconcentratie |
In sommige gevallen wordt ook het bodemleven bestudeerd bij biologische sanering, maar dit is minder courant in tankgerelateerde gevallen.
Wat als er bodemvervuiling wordt vastgesteld?
Bij vastgestelde verontreiniging, afhankelijk van de aard en omvang, zijn er drie mogelijke reacties:
- Vrijgave van de bodem bij lichte of historische verontreiniging zonder risico
- Uitgraving van vervuilde grond en afvoer naar erkend verwerker
- In situ saneringstechnieken zoals luchtinjectie, bioremediatie of chemische oxidatie, bij ernstige en diepere vervuiling
Een erkende bodemsaneringsdeskundige stelt altijd een saneringsplan op dat wordt beoordeeld door het bevoegde milieuloket voor goedkeuring.
Moet je een attest of certificaat ontvangen na de sanering?
Ja, een officieel tanksaneringsattest is verplicht voor alle gesaneerde tanks, zowel bovengronds als ondergronds.
Het bevat:
- Identificatiegegevens van de locatie en tank
- Methode van sanering / verwijdering
- Bodemanalysegegevens vóór en na sanering
- Verklaring over afwezigheid of aanwezigheid van verontreiniging
- Handtekening van erkend technicus of deskundige
In Vlaanderen wordt dit gecombineerd met een melding aan de OVAM, bij OVAM-risicogronden is een volledig dossier vereist.
Wie voert bodemanalyse uit na mazouttankverwijdering?
De bodemanalyse wordt uitgevoerd door een erkende bodemsaneringsdeskundige of gespecialiseerde milieufirma.
In België zijn erkende bedrijven zoals Mazouttank Verwijderen JK marktleider in deze niche. Ze beschikken over:
- Gecertificeerde medewerkers (Emis-nr., erkenning OVAM)
- Ervaring met jaarlijkse sanering van >3.500 tanks
- Uitrusting voor bemonstering, analyse en certificatie
- Snel traject: minder dan één dag onsite, rapport binnen 7 tot 14 dagen
Ze volgen alle richtlijnen van het VLAREBO en voeren ook meldingen uit aan de betrokken overheden.
Wat is de rol van de tankverwijderaar of saneringsfirma?
De tanksaneringsfirma verwijdert of neutraliseert de tank en voert indien verplicht een bodemanalyse uit of laat die uitvoeren.
Taken omvatten:
- Ledigen en reinigen van de tank
- Verwijderen of opvullen met inert materiaal (zand/schuim)
- Documenteren van de toestand van de tank
- Bodemonderzoek door extern expertisepartner
- Afleveren officieel saneringsverslag + attest
De samenwerking tussen saneringsfirma en milieugespecialiseerde bodemexpert is wettelijk vereist.
Wat zijn de kosten van een bodemanalyse na tanksanering?
De kostprijs hangt af van het type tank, locatie, toegankelijkheid en omvang van het onderzoek.
Een overzicht van gemiddelde tarieven:
Dienst | Gemiddelde kost (excl. btw) |
|---|---|
Verkennend bodemonderzoek + staalanalyse | € 650 – € 1.400 |
Bodemstaalname (per boring) | € 60 – € 120 |
Verwerking / rapportering onderzoek | € 250 – € 500 |
Verwijdering tank (excl. analyse) | € 700 – € 1.500 (o.b.v. JK prijzen) |
Indien verontreiniging optreedt en sanering nodig is, variëren extra kosten afhankelijk van de diepte en volume van vervuiling.
Moet je de sanering of analyse melden aan de OVAM?
Ja, in Vlaanderen geldt een meldingsplicht voor het beëindigen van een tanksysteem én indien bodemverontreiniging wordt vastgesteld.
Dossiers moeten digitaal worden aangeleverd bij OVAM via het saneringsplatform. Hiervoor zijn nodig:
- Saneringsverslag
- Bodemanalyseresultaten
- Eventuele risico-evaluatie of vrijgavestatements
- Foto’s van de uitgevoerde werkzaamheden
- Invulformulier tanksaneringsattest (OVAM template)
Een correcte dossieroverdracht versnelt de verwerking van risicogronden en voorkomt juridische problemen bij verkoop of overdracht.
Wat zijn de langetermijneffecten van vervuiling door mazouttanks?
Langdurige blootstelling aan lekken uit mazouttanks kan leiden tot:
- Verlies van gebruikswaarde van gronden
- Aantasting van ecosysteemfuncties in bodem
- Risico op verontreiniging van grondwater
- Gezondheidsrisico’s bij bewoners op termijn
- Juridische aansprakelijkheid bij verkoop of overdracht van eigendom
Daarom moet elke blootgestelde locatie worden opgevolgd met monitoring zolang nodig, volgens het proces vastgelegd door de OVAM of bevoegde overheid.
Conclusie
Een bodemanalyse na tanksanering is niet optioneel, maar wettelijk verplicht wanneer mogelijk sprake is van bodemverontreiniging door lekken of oude mazoutinstallaties. In België reguleert de OVAM (Vlaanderen), Leefmilieu Brussel of SPW (Wallonië) deze onderzoeken. Een correcte uitvoering, uitgevoerd door erkenden zoals Mazouttank Verwijderen JK, voorkomt milieuschade, gezondheidsrisico’s en juridische problemen. Met meetbare parameters zoals TPH, pH en zoutgehalte, wordt achterhaald of de grond opnieuw veilig gebruikt kan worden. Laat je altijd bijstaan door erkende professionals en kies voor een volledige bodemanalyse met attest én rapportering aan de bevoegde overheid.